دەنگی سروشت کۆمپانیایەکی سەردەمی نوێی سەربەخۆیە. چالاکیەکانی بریتیە لە لە لێکۆڵینەوە و وردبوونەوە لە بارودۆخ و شێوەی گوزەرانی زیندەوەرانی کێوی و تۆمارکردنیان بە شێوەی بەڵگەفیلم. كۆمپانیای دەنگی سروشت پشت تەنها بە تواناکانی ناوخۆی دەبەستێت و ئازادە لە هەر مەرج و ڕێککەوتنێک لەگەڵ هیچ لایەنێک. ئامانجەکانی پاراستن و گەشەپێدانی چۆنیەتی ژیانی زیندەوەرانی کێوی و ژینگەیە.

 

     ژینگەی ڕەنگاوڕەنگی دڵگیر و زیندەوەرانی جوانی کێوی و گیانداری ماڵی لە هەرێمی کوردستان، لە عیراق و لە ڕۆژهەڵاتی ناوەراست نەک تەنها پشتگوێخراون بەڵکو بەناشرینی و بەخراپی پێشێلیش کراون.

 

     لەگەڵ ئەوەدا کە چەندین پرۆسەی زانستی بۆ چارەسەرکردنی کاریگەر لە ئارادا هەیە، کۆمپانیای دەنگی سروشت لەئەم قۆناغەیدا تەنهاڕێگای لێكۆڵینەوەی گرتوەتە بەر. واتە هەوڵی بەدیهێنانی هوشیاری لە ڕێگای دوروستکردنی ئاشنایەتی و بەزەیی بۆ زیندەوەرانی کێوی لە ڕێگای بڵاوکردنەوەی زانیاریەوە بەتایبەت زانیاری ورد سەبارەت بە لایەنە نەبیستراو و نەبینراوەکانی سروشت. ئەوەش بە هیوای دوروستکردن و بەرزکردنەوەی ڕادەی هوشاری سەبارەت بە گرنگی کاریگەری سروشت لەسەر مرۆڤ بە ئامانجی دەستنیشانکردن و پێشنیاری هەنگاوی پێویست بەرەو یەکخستنی هەوڵ و کۆشش بۆ پاراستن و زیندوکردنەوە و بەرزکردنەوەی ئاستی شێوەی سروشت و ژیانی کێوی. هەنگاوی وەک ڕاستکردنەوە، ڕێکخستنەوە، بەرزکردنەوە و کاراکردنی دەستوور و یاسا داڕێژراوەکانی مافی زیندەوەران و پاراستنی ژینگە.

 

     ئەم بارودۆخی ڕووخاو و داڕمانە ترسناکەی ئێستای ژینگە ئەنجامی کەمتەرخەمی، بێباکی، بەتەنگەوەنەهاتن و ناشارەزایی کاربەدەستانی هەرێمە سەبارەت بە بنەما سەرەتاییەکانی گرنگی ژینگە و زیندەوەرانی کێوی. تەرازووی زیندەوەران و ژینگە لە هەرێمی کوردستان بەرەو شێواوی و چەقی وەستان تلۆر دەبێتەو. کارەساتەکانی ئەم شێواندنانە نەک تەنها بارودۆخی بنەماکانی ئێستا تێک دەدەن بەڵکوو نەوەکانی دواڕۆژیش دەگرێتەوە. ئەو کێشەیەی ژینگە کە بە هەڵپەسێراوی بهێڵرێتەوە داهاتوو ئەرکی زەبەلاحی پێویست دەبێت بۆ چارەسەر و هێنانەوە سەرسکە. ئەرکەکانی ڕاستکردنەوەی تەرازوی ژینگە و بووژانەوەی دارستانەکان و ژیانەوەی زیندەوەرانی کێوی و چاندنەوەی ڕوەکە کێویەکان هەتا کاتی بەسەردا بڕوات زەحمەت و قورستر دەبن.

 

     لە هەرێمی کوردستان ئەو کارگانەی کەرەستەی بیناسازی کە کەوتونەتە گوێ ڕوبارەکان بێباکانە پاشەڕۆکەکانیان فڕێدەدەنە ناو ڕوبارەکانەوە. یاسا دانەڕێژراوە بۆ ڕێکخستنی چۆنیەتی لەناوبردنی کەرەستەی نەخوازراوی زیانبەخش یاخود کەرەستەی مەترسیدار. نە حکومەتی ناوەند و نە حکومەتی هەرێم بە ڕوونی یاخود بە شێوەیەکی کاریگەر مشووری پێویستیەکانی ژینگەیان لە ئەجێندادا نیە.

 

     لە ناوچە ڕژێمە ئاویەکان بەم هۆیانەوە کارەساتانە زیان بە تەرازووی ژینگە ئاویەکان کەوتوە. باڵندە ئاویەکانی وەک مراوی، شینەشاهۆ، ماسیگرە، سۆنە، چۆلەکەی لم و باڵندەی زەلکاو هەروەها شیردەرە ئاویەکانی وەک سەگی ئاو، تێکڕا لەسەر خواردنی ماسی دەژین. بەهۆی کەمبوونەوەی ئەو خۆراکەیان کە بریتیە لە زیندەوەرانی ئاوی، بە تایبەت ماسی، ژمارەی باڵندە و شیردەرە ئاویەکان کەم دەبنەوە چونکە کۆچ دەکەن بەرەو هەوارگەی پیتدارتر و دوور لە مرۆڤ و ڕاوکەر و گونجاوتر بۆ پیداویستیەکانی ژیانیان.

 

     زۆر لە ئاژەڵە کێویەکانی وەک ڕێوی، چەقەڵ و بزنەکێوی لە دوابڕاندان بە هۆی ڕاوکردنی نایاساییەوە. هەروەها بەهۆی ئەوەی هەندێک سەرمایەداری نەشارەزا ناوچەی بەرین لە ژینگە لەم ئاژەڵانە دادەبڕن، بە تەلبەند جیایدەکەنەوە بۆ دوروستکردنی هەوار و شوێنی گەشتیاری بەشێوەی بازرگانی کورتبین و ڕەچاونەکردنی پرۆژەی گونجاندنی گەشتیاری تەندوروست لەگەڵ ژینگە بەشێوەیەکی زانستیانەی ژیاردۆستانە. سەرەڕای ئەمانەش بڕینەوەی دار و درەخت و هەروەها بەرپابوونی ئاگر لە دارستانەکانیشدا بە هەمان شێوە زیانی کوشندە دەگەیێنن بە ژیانی ئەم ئاژەڵانە.

 

     ژمارەی ئەو ئاژەڵانەشی کە هەتا ئێستا ماون وەک ورچ، پڵنگ، پشیلە کێوی و گورگ بەشێوەیەکی ترسناک لە کەمبوونەوەدایە. یەکێک لە ئەنجامە خراپەکانی کەمبوونەوەی ئەم ئاژەڵە گۆشتخۆرانەش بێ ئەندازە خێرازیادبوونی ژمارەی بەرازە. زیادبوونی بەرازی کێوی بە شێوەی گەلەبەرازە و کاریگەری خراپە بۆ ژینگە و زیان دەگەیێنێت بە ماڵات و بەروبووم و کێڵگەی جوتیاران.

 

     کوردستان، عیراق هەروەها ناوچەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دواکەوتوون لە ڕەوتی جیهانی پێشکەوتوو سەبارەت بە داڕشتنی یاسا و ڕێسا و ڕانمایی بۆ ڕێکخستنی ژینگە. حکومەتی هەرێمیش کەم یاخود هیچ یارمەتیەکی دەستە و تاقمەکانی پارێزگاری سروشت و ڕێکخراوەکانی دۆست بە ژینگە نادات کە پێویستیانە بۆ پەرەپێسەندنی چالاکی و کۆششی دڵسۆزانەی نیشتمان پەروەریان بۆ پارێزگاری لە ژینگە.